Αμοργός

Το κτιριακό συγκρότημα του Μονυδρίου, Μετοχίου της Μονής Χοζοβιώτισσας, περιλαμβάνει ναό, ο οποίος πιθανότατα ξεκίνησε ως μονόκλιτη βασιλική πρώιμης Χριστιανικής περιόδου, στην τοιχοποιία είναι εντοιχισμένα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη Βυζαντινής περιόδου, καθώς και εγχάρακτες επιγραφές που πληροφορούν για διαδοχικές ανακαινίσεις. Σύμφωνα με αυτές, διαφαίνεται ότι, τουλάχιστον τον 18ο αιώνα, κατοικούσαν εδώ μοναχές. Στο δάπεδο του ναού αποδίδεται ανάγλυφος δικέφαλος αετός.

Το εσωτερικό του ναού διακοσμείται με τοιχογραφίες Μεταβυζαντινής περιόδου (17ου-18ου αι.). Στους πεσσούς του Ιερού Βήματος παριστάνονται η Παναγία η Καρδιώτισσα και ένας Ιεράρχης.
Στον Άγιο Γεώργιο Βαλσαμίτη υπήρχε υδρομαντείο η λειτουργία του οποίου διακόπηκε οριστικά το 1967. Το υδρομαντείο, η λαλούσα πηγή, ήταν φημισμένο σε όλες τις Κυκλάδες. Στην πηγή που ανέβλυζε, απέδιδαν μαντική δύναμη. Πριν την Επανάσταση του 1821, η πηγή έχαιρε μεγίστου σεβασμού από όλους τους κατοίκους των Κυκλάδων, οι οποίοι επισκέπτονταν τον ναό, κυρίως οι ναυτικοί, και μάλιστα όσοι επρόκειτο να ταξιδέψουν στη Μαύρη Θάλασσα, Εξαιρετικά δημοφιλές υπήρξε το υδρομαντείο και στα χρόνια της Επανάστασης, λόγω της αύξησης του κινδύνου στις θάλασσες. Η κυβέρνηση Καποδίστρια έδωσε διαταγή να σταματήσει η λειτουργία του, χωρίς, ωστόσο, η διαταγή να εκτελεσθεί. 

Σχετικά με την ίδρυση του ναού και την ιερή διάσταση του αναβλύζοντος ύδατος, ο Bent, επισκεπτόμενος τον ναό στα τέλη του 19ου αι., μας μεταφέρει διήγηση σύγχρονού του ιερέα, του παπα-Ανατόλιου, σύμφωνα με την οποία, αιώνες πριν, λεπροί ήρθαν εδώ, πλύθηκαν με το νερό της πηγής και θεραπεύθηκαν. Κατόπιν, σκάβοντας, βρήκαν την εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για φορητή κυπριακή εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Βαλσαμίτη, χρονολογούμενη στο β’ μισό του 14ου αι., που βρίσκεται στο Καθολικό της Μονής Χοζοβιώτισσας και λιτανεύεται κάθε χρόνο, ολόκληρη την Εβδομάδα της Διακαινησίμου, έως την Κυριακή του Θωμά, μαζί με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Χοζοβιώτισσας.

Η μαντική πηγή βρισκόταν στον νότιο τοίχο του ναού, ο οποίος αποτελείται από τον βράχο του βουνού πάνω στον οποίο κτίσθηκε ο ναός.