Αμοργός

Το τείχος της ακρόπολης, αποτελεί μια εντυπωσιακή κατασκευή, κτισμένη με ισόδομους ογκόλιθους, εξωρυγμένους από τον βράχο πάνω στον οποίο στέκεται. Στο άνω τμήμα του τείχους, πάχους περίπου 1,20-1,60 μ., διαμορφώνονται σκοπευτικές θυρίδες. Η είσοδος της ακρόπολης, μέσα στην οποία βρίσκεται και ο Ιερός Ναός της Παναγίας Καστριανής, χωροθετείται στη νότια πλευρά. Πρόσβαση παρέχει στενή λίθινη κλίμακα, μία βαθμίδα της οποίας φέρει την επιγραφή «(Απόλλωνος) αποτροπαίο(υ)». Άγνωστη παραμένει η θέση των δημοσίων οικοδομημάτων που αναφέρονται στις επιγραφές, ενώ πολυάριθμα οικοδομικά κατάλοιπα και σπαράγματα μνημειακών αγαλμάτων είναι κατακρημνισμένα, πολλά από τα οποία βρίσκονται μετακτισμένα στους πανύψηλους αναλημματικούς χωραφότοιχους. Αρκετά, ωστόσο, κινητά ευρήματα, φυλάσσονται σε μουσεία, όπως τα μαρμάρινα γλυπτά στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, Σύρου, καθώς και στην Αρχαιολογική Συλλογή Αμοργού.

Πολυάριθμα είναι τα θραύσματα μαρμάρινων επιτύμβιων στηλών, συχνά ενεπίγραφων, ελληνιστικών χρόνων.

Στην περιοχή της Αρκεσίνης εντοπίζονται οι ευφορότερες γαίες του νησιού, η καλλιέργεια των οποίων αντάμειβε με πλούσιες σοδειές τους Αμοργιανούς. Το γεγονός αποτελούσε στόχο πειρατικών επιδρομών, στοιχείο το οποίο αιτιολογεί την ύπαρξη πολλαπλών μεμονωμένων οχυρών, των αποκαλούμενων «πύργων», στην ευρύτερη περιοχή της Αρκεσίνης, όπως ο Πύργος στην Αγία Τριάδα και ο Πύργος του Γιαννούλη, οι οποίοι επιτελούσαν πολλαπλή λειτουργία: πύργος εποπτείας, φρυκτωρία, αμυντικό οχυρό, αποθηκευτικός χώρος ασφαλείας της αγροτικής παραγωγής, ενδιαίτημα του γαιοκτήμονα.